Kierunki zmian we współczesnej metrologii naukowej

pol Artykuł w języku polskim DOI: 10.14313/PAR_200/144

wyślij Wojciech T. Chyla Developments in the contemporary scientific metrology

Pobierz Artykuł

Streszczenie

W artykule przedyskutowano zmiany zachodzące w metrologii naukowej, wynikające zarówno z szybkiego rozwoju nauki (np. wykorzystanie zjawisk kwantowych do odtwarzania jednostek miar), jak i rosnących wymagań co do dokładności pomiarów (np. pomiar czasu w systemach nawigacji satelitarnej GNSS). W wielu dziedzinach nauki (np. w chemii, biologii, farmacji i medycynie) wprowadzane są metody wykonywania pomiarów i sposoby opracowania wyników pomiarów wywodzące się z metrologii (np. zmiana współczynnika rozszerzenia stosowanego w farmacji z k = 3 na k = 2). Współczesne trendy rozwojowe w metrologii naukowej, a w szczególności zbliżająca się reforma międzynarodowego układu jednostek miar SI, implikują zmianę priorytetów zapisanych w Konwencji Metrycznej i wpływają na rolę, jaką BIPM pełni w światowej infrastrukturze metrologicznej.

Słowa kluczowe

BIPM, Konwencja Metryczna, metrologia, układ SI, wzorce kwantowe

Developments in the contemporary scientific metrology

Abstract

The article presents evolution of scientific metrology that results both from the fast progress of science (e.g., the use of quantum standards) and the increasing demand for measurements at the highest metrological level (e.g., measurements of time in the global navigation satellite systems, GNSS). The measurement methods and general procedures for processing raw experimental data, which were developed in metrology, are being employed in the ever increasing number of fields (e.g., in chemistry, biology, pharmacology and medicine). The contemporary trends in scientific metrology, and particularly the forthcoming reform of the international system of units SI, imply a change of priorities stated in the Metric Convention and affect the role, which the BIPM plays in the global metrological infrastructure.

Keywords

BIPM, Metric Convention, metrology, quantum standards, reform of the SI

Bibliografia

  1. Quinn T., From artefacts to atoms. The BIPM and the search for ultimate measurement standards, Oxford University Press, Oxford 2012.
  2. Benz S.P., Hamilton C. A., Application of the Josephson effect to voltage metrology, “Proc. IEEE” vol. 92, 2004, 1617–1629.
  3. Jeanneret B., Benz S.P., Application of the Josephson effect in electrical metrology, “Eur. Phys. J. – Special Topics” vol. 172, 2009, 181–206.
  4. Klitzing K., 25 Years of Quantum Hall Effect (QHE). A personal view on the discovery, Physics and Applications of this Quantum Effect, “Séminaire Poincaré” vol. 2, 2004, 1–16.
  5. Jeckelmann B., Jeanneret B., Quantum Hall Effect as an Electrical Resistance Standard, “Séminaire Poincaré” vol. 2, 2004, 39–51.
  6. Störmer H. L., The fractional quantum Hall effect, “Rev. Modern Phys.” vol. 71, 1999, 875–889.
  7. Novoselov K.S., Jiang Z., Zhang Y., Morozov S.V., Stormer H.L., Zeitler U., Maan J.C., Boebinger G.S., Kim P., Geim A.K., Room-temperature quantum Hall effect in graphene, „Science“ vol. 315, no. 5817, March 9, 2007, str. 1379.
  8. Tzalenchuk A., Lara-Avila S., Kalaboukhov A., Paolillo S., Syväjärvi M., Yakimova R., Kazakova O., Janssen T.J.B.M., Falko V., Kubatkin S., Towards a quantum resistance standard based on epitaxial graphene, “Nature Nanotechnology”, vol. 5, 2010, 186–189.
  9. EMRP Call 2012, Quantum resistance metrology based on graphene, EMRP website, 2012.
  10. EMRP Call 2012, Compact microwave clocks for industrial applications, EMRP website, 2012.
  11. The International System of Units (SI), wyd. 8, BIPM, Sèvres, 2006.
  12. Kaarls R., Metrology in Chemistry, CCQM presentation at 24th meeting of the CGPM, 17–21 October 2011, Sèvres, BIPM website, 2011.
  13. JCTLM report, Scope of activity for JCTLM review teams, BIPM website, 2010.
  14. Report of the 11th meeting of the JCTLM executive committee, 6–7 December, 2012, BIPM, Sèvres, BIPM website, 2012.
  15. United States Pharmacopeia and National Formularly, US Pharmacopeial Convention, Rockville, MD, 2013.
  16. Maxwell J.C., Address to the Mathematical and Physical Sections of the British Association, Liverpool, Sept. 15, 1870; przedruk w Maxwell on Molecules and Gases, wyd. E. Garber, S.G. Brush, C.W.F. Everitt, MIT, Cambridge 1986, 89–104.
  17. CIPM Recommendation 1 (CI-2005). Preparative steps towards new definitions of the kilogram, the ampere, the kelvin and the mole in terms of fundamental constants, BIPM, Sèvres, 2005.
  18. Mills I. M., Mohr P.J., Quinn T.J., Taylor B. N., Williams E.R., Redefinition of the kilogram, ampere, kelvin and mole: a proposed approach to implementing CIPM recommendation 1 (CI-2005), “Metrologia” vol. 43, no. 3, 2006, 227–246.
  19. Chyla W. T., Projekt Avogadro (IAC) i redefinicja jednostki liczności materii, „Wiadomości Chemiczne” vol. 66, no. 7–8, 2012, 767–787.
  20. Resolution 1 of the 24th meeting of the CGPM (2011), On the possible future revision of the International System of Units, the SI, BIPM website, 2011.
  21. Chyla W. T., Evolution of the international metric system of units SI, “Acta Physica Polonica A” vol. 120, no. 6, 2011, 998–1011.
  22. Chyla W. T., On the structure of the New SI definitions of base units, “Metrologia” vol. 49, no. 4, 2012, L17–L19.
  23. Chyla W. T., On the proposed redefinition of the mole, “Metrologia” vol. 49, no. 3, 2012, L11–L13.