Transfer wartości wzorca w pomiarach przepływu gazu ziemnego

pol Artykuł w języku polskim DOI:

Orest E. Seredyuk *, Vitalij V. Malisevich *, wyślij Zygmunt Lech Warsza ** * Iwano-Frankowski Narodowy Techniczny Uniwersytet Nafty i Gazu (IFNTUNG), Ukraina ** Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP

Pobierz Artykuł

Streszczenie

Omówiono podstawy teoretyczne i przedstawiono niekonwencjonalne rozwiązanie transferu, czyli urządzenia do przekazywania wartości miar etalonu krajowego lub wtórnych wzorców odniesienia z państwowego systemu kontroli przyrządów pomiarowych do systemu sprawdzań przyrządów do pomiarów przepływu gazu ziemnego. Uwzględnia on rodzaj medium roboczego i zmiany jego parametrów. Sprawdzono eksperymentalnie działania modelu takiego transferu opartego na zwężce Lavala z zastosowaniem dzwonowego stanowiska kalibracyjnego do wytworzenia roboczej wzorcowej wartości przepływu. Oszacowano niepewności składowe pomiarów przepływu za pomocą transferu.

Słowa kluczowe

niepewność pomiaru, pomiary przepływu gazu ziemnego, stanowisko dzwonowe, transfer wartości wzorcowej

Transfer of standard values for measurement of natural gas rate

Abstract

The methodological study and technical solution for creation the transmission of standard values of the natural gas consumption using variable differential pressure flow meters were proposed and justified. The possibility of transferring of the standard gas flow rate values for natural gas consumption measurements taken from the State standard (etalon) or from the second level reference standards in the State verification system with taking to consideration changes of gas parameters and type of working medium (air or natural gas) were conducted. The experimental verification of the designed transfer unit model based on Laval type nozzle and the bell calibration stand to create the working standard was held. Uncertainty and its components for measurement of the natural gas flow by this transfer are estimated.

Keywords

bell type calibration stand, natural gas, standard of gas flow, transfer, uncertainty

Bibliografia

  1. Pіstun E.P., Chehovsky S.A., Seredyuk O.E., Goncharuk M.І., Naukowe podstawy stworzenia prawnej i technicznej bazy kontroli racjonalnego wykorzystania gazu ziemnego [Наукові основи створення нормативної та технічної бази контролю раціонального використання природного газу]. „Наука та інновації” 2005. Т.1, № 1, 150-166 (w języku ukraińskim).
  2. Метрологія. Державна повірочна схема для засобів вимірювання об’єму та об’ємної витрати газу, (Ukraińska norma państwowa schematu sprawdzania objętości i przepływu gazu) ДСТУ 3383: 2007.- (obowiązuje od 2007.07.01), Держспоживстандарт України, 2007. - ІІІ, 9 с.
  3. PN-EN ISO 5167, Pomiary strumienia płynu za pomocą zwężek pomiarowych wbudowanych w całkowicie wypełnione rurociągi o przekroju kołowym. Części 1 do 4 : 2005.
  4. ДСТУ ГОСТ 8.586.2:2009(ISO 5167-2:2003, NEQ). Метрологія. Вимірювання витрати та кількості рідини й газу із застосуванням стандартних звужувальних пристроїв. Частина 2. Діафрагми. Технічні вимоги. - (obowiązuje od 2010.04.01). Держспоживстандарт України, 2011. - ІV, 43 с.
  5. Gerasimov A.P., Iwanow V., Krasavin V.M. et all, The Area of Application of Laval Nozzles in Flow-Rate Measurement Technique. [Zakres zastosowania dysz Lavala w technice pomiarów przepływu] „Measurement Techniques” (Springer), 2005 Vol. 48, No 4, 381-387. Translated from: Izmieritel’naja Tekhnika 2005, № 4, 48-52.
  6. Kolpak B.D., Kruk O.P., Seredyuk O.E. et all, Metrological certification of a piston flowmeter for natural gas flows/ Metrologiczna certyfikacja tłokowego stanowiska do pomiarów przepływu gazu ziemnego/. Measurement Techniques, 1995, vol. 38, no. 11, 1249-1253. Translated from “Izmieritel’naja Tekhnika”, 1995. № 11. 28-30.
  7. Petryshyn І.S., Seredyuk O.E.: Технічне забезпечення звіряння еталонів об’єму та витрати газу, Вимірювальна та обчислювальна техніка в технологічних процесах. 2001. № 1. 49-51 (w języku ukraińskim).
  8. Dopheide D., Mickan B., Kramer R. et all, The International World Reference Value for High Pressure Natural Gas Flow. Metrologіya ta vimіryuvalna tehnіka (Metrologіya 2006: Prace naukowe V Międzynarodowej Konferencji naukowo-technicznej Tom 1. Charków, 2006. Іnstitut Metrologії, 15-25.
  9. Seredyuk O., Vitvitskiy L., Vinnichuk A., Warsza Z., Metoda wyznaczenia parametrów metrologicznych gazomierza domowego, „Gaz Woda i Technika Sanitarna”, 9/2011, 7-10.
  10. Seredyuk O., Vynnychuk A., Vitvitskiy L., Warsza Z., Budowa, analiza i ocena niepewności pomiarów zestawu kalibracyjnego do sprawdzania gazomierzy u użytkownika. „Pomiary Automatyka Kontrola”, 2012, №1 (vol. 58), 9-14.
  11. Seredyuk O., Vynnychuk A., Vitvitskiy L., Warsza Z., Wyznaczanie parametrów metrologicznych gazomierza domowego bez jego demontażu, „Polski Instalator” 11/2011, 44-51.
  12. Norma GSOEI. Pomiar natężenia przepływu i objętości cieczy i gazów za pomocą wzorcowych urządzeń zwężających. Część 2. Membrany. Techniczne wymagania (ISO 5167-2:2003): Standard 8.586.2 - 2005 r. [wprowadzony 01.01.2008]. M.: Standartinform, 2007. - IV, 38. (Interstate Standard).
  13. Seredyuk O.E., Crook І.S., Rudko V.P. et all, Pat. nr 25 208 U Ukraina, IPC (2006) G01F25/00. Wzorzec przekazywania jednostki objętości masy i zużycia gazu ziemnego [Еталон передавання одиниці об’єму, маси та витрати природного газу] № u 2007 04218; zgłoszenie 16,04.07, wyd. 25.07.07, Bull. No 11.
  14. Brodin I.S., Seredyuk O.E.: Improved functional algorithm and design for Bell-type flowmeters. [Poprawa algorytmu pracy i konstrukcji dzwonowego stanowiska do pomiarów przepływu] Measurement Techniques (Springer), 1989, vol. 32, no 5, 437-440 Translated from „Izmieritel’naja Technika” 1989. № 5. 24-26
  15. Seredyuk O.E., Аналіз невизначеності вимірювань при передаванні одиниці витрати природного газу / О.Є. Середюк, Л.А. Витвицька // Методи та прилади контролю якості. - 2006. № 17. 58-62.
  16. Norma GSOEI. Podstawowy standard państwowy i schemat sprawdzań za pomocą pomiaru przepływu masowego gazu w zakresie od 4 · 2/10 ... 2,5 · 102 kg/ GOST 8.369-79. - [Wprowadzony 01.01.1981]. Moskwa: Изд-во стандартов (Wydawnictwo Norm), 1980.
  17. Piotrowski J., Kostyrko K., Wzorcowanie aparatury pomiarowej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.
  18. Wright J.D., What is the “best” transfer standard for gas flow? [www.cstl.nist.gov].
  19. Wright J.D., Laboratory Primary Standards in Flow Measurement. Practical Guides for Measurement and Control. 2nd edition, Spitzer D.W. (ed.), The Instrumentation, Systems and Automation Society, Research Triangle Park, North Carolina, 2001, 731-760.
  20. Wright J.D., Johnson A.N., Moldover M.R., Design and Uncertainty Analysis for a PVTt Gas Flow Standard, NIST J. of Res., 2003.