Historyczne źródła teorii błędu i niepewności pomiaru

pol Article in Polish DOI:

send Paweł Fotowicz Główny Urząd Miar

Download Article

Streszczenie

W artykule przedstawiono historyczne podstawy kształtowania się myśli metrologicznej związanej z opracowaniem danych pomiarowych. Omówiono zasadnicze osiągnięcia tych rozważań w postaci metody najmniejszych kwadratów, prawa propagacji błędu i centralnego twierdzenia granicznego. Uzupełniono je o wnioskowanie dotyczące przedstawiania błędu pomiaru w postaci histogramu i wyrażania go przez niepewność. Rozważania takie publikowano już w XIX wieku. Uzasadniają one współczesne podejście opisujące wyniki pomiaru wielkości mierzonej (mezurandu) rozkładem prawdopodobieństwa.

Słowa kluczowe

niepewność pomiaru, teoria błędu

Historical sources of error theory and measurement uncertainty

Abstract

Historical basics of metrological conceptions concerning the evaluation of measurement data are presented. The method of least squares, law of error propagation and central limit theorem as a historical achievement are discussed. The inference treating measurement error as a histogram and expressing it as a uncertainty are completed. This approach was published in XIX century, and nowadays justifies expressing the measurement result as a measurand described by the probability distribution.

Keywords

error theory, measurement uncertainty

Bibliography

  1. Guide to the Expression of Uncertainty in Measurement, International Organization for Standardization 1993, 1995 (corrected and reprinted). 
  2. Evaluation of measurement data - Guide to the expression of uncertainty in measurement, BIPM JCGM 100:2008. 
  3. Stigler S.M.: The History of Statistics. The Measurement of Uncertainty before 1900, The Belknap Press of Harvard University Press, 2003. 
  4. Evaluation of measurement data - Supplement 1 to the “Guide to the expression of uncertainty in measurement” - Propagation of distributions using a Monte Carlo method, BIPM JCGM 101:2008.